Fasegerichte behandeling structurele dissociatie

Bron: GGZ standaard dissociatieve stoornissen

De gefaseerde behandeling van DIS en AGDS richt zich op het vergroten van veiligheid en vaardigheden, op het verminderen van dissociatieve symptomen, op traumaverwerking en op integratie van de dissociatieve delen. Vanwege de complexe problematiek met comorbiditeit en vaak ernstige hechtingsproblematiek en vanwege het gebrek aan essentiële vaardigheden, is de behandeling gefaseerd (Steele, Boon & van der Hart, 2018) De gelaagde problematiek, waarbij de hele persoonlijkheid is opgebouwd op het overleven van vroegkinderlijke chronische traumatisering, vraagt om een gefaseerde aanpak.

  • Fase 1 is gericht op veiligheid, stabilisatie, het verminderen van symptomen en het opbouwen van een veilige therapeutische relatie. Het gaat hier onder andere om het verkrijgen van kennis over de problematiek, het verlagen van het stressniveau in het lichaam, het verbeteren van basale levensfuncties (eten, slaap, zelfzorg), het leren van emotie-regulatievaardigheden en het aanleren of verbeteren van relationele vaardigheden. Daarnaast werken we aan de interne samenwerking van de dissociatieve delen en emotieregulatie. Dit heeft als doel dat de je sterker wordt en de taken van het dagelijks leven beter aankan om daarna van trauma-verwerking (in fase 2) te kunnen profiteren.
  • Fase 2 is de traumaverwerkingsfase waarbij het gaat over het confronteren met, doorwerken en integreren van de traumatische herinneringen. Deze fase wordt zo nodig afgewisseld met stabilisatie en symptoommanagement en er is aandacht voor schuld- en schaamtegevoelens.
  • Fase 3 gaat over het doel integratie van de persoonlijkheid en herstel van sociaal-maatschappelijk functioneren. Integratie is niet altijd gewenst of haalbaar; dan kan gestreefd worden naar een stabiele cohesieve binnenwereld. Er is in de 3de fase ook aandacht voor rouw, therapie-afbouw, terugvalpreventie en de toekomst.

Afhankelijk van de aard van de problematiek doorloopt het behandelproces al dan niet alle fases. In sommige gevallen zal het niet nodig zijn om veel tijd te besteden aan fase 1 en kan er vrij snel overgegaan worden tot de traumaverwerkingsfase. In andere gevallen zal de behandeling voornamelijk bestaan uit het werken aan fase 1 doelen.